Legenda o kralju Arturu i muzika puna života

Film Ekskalibur – Mač Kralja Artura (Excalibur) je drama fantazija koja nas vodi u svet mitova i legendi, u srednjevekovnu Englesku, u kojoj još uvek vladaju keltski običaji i politeizam a hrišćanstvo tek počiva da bude prihvaćeno.

Film je rađen po klasičnom delu Sir Tomasa Malorija Arturova smrt. Džon Burman ga je režirao, producirao i bio koscenarista.

Osnova filmske priče je legenda o kralju Arturu, njegovom maču i vitezovima okruglog stola. Film je sniman u irskim šumama i na lokacijama koje sjajno dočaravaju atmosferu tog vremenskog perioda. Kostime za film dizajnirao je čuveni kostimograf Bob Ringvud.

Originalnu muziku za film napisao je Trevor Džons, ali je Burman napravio fantastičan izbor muzike za film koristeći i klasičnu muziku, pre svega dela Riharda Vagnera.

U filmu možemo čuti temu iz Vagnerove opere Parsifal čija se priča bazira na legendi o Parsifalu, vitezu kralja Artura, i njegovim traganjem za Svetim gralom u kome se nalazi krv Isusa Hrista. Drugo Vagnerovo delo koje možemo čuti u Burmanovom filmu je uvertira Tristan i Izolda iz istoimene opere “koja govori o ljubavi viteza i irske princeze” priča koja ima paralelu sa ljubavnom pričom Artura i Genoveve.

Ovaj film gledala sam prvi put kao vrlo mlada i ostavio je jak utisak na mene. Mogu slobodno reći da sam bila potpuno opčinjena tim mitskim, bajkovitim svetom, kostimima, scenama borbe. Ali postoji scena u filmu koja me je potpuno osvojila i mislim da je to jedna od najboljih filmskih scena ikada snimljenih.

Kralj Artur ide u svoju poslednju bitku protiv svog nećaka Mordreda. Kamelot je pao, vitezovi okruglog stola su se rasformirali, Genoveva je u manastiru. Artur odlazi da je vidi poslednji put, a ona mu daje moćni mač Eksalibur da se sa njim bori u poslednjoj bitci u kojoj ne može pobediti. On stavlja mač u korice i u punoj viteškoj opremi, sa preostalim vernim vitezovima, jaše kroz prirodu i procvetalo drveće dok njihovi barjaci lete u vazduhu. Njihov kas prati fortisimo hor O Fortuna iz dela Karla Orfa – Karmina Burana.

Scenska kantata za soliste, hor i orkestar, Karmina Burana Karla Orfa, inspirisana je istoimenim zbornikom sa oko 200 narodnih pesama iz 13. veka. Autori tekstova su student, skitnice, odbegli monasi, a sami tekstovi govore o raznovrsnim životnim temama srednjeg veka. Orf je izabrao 24 teksta iz zbirke i iskomponovao interesantnu muziku punu života. Karmina Burana imala je svoju premijeru 1937. u Frankfurtu. Interesantno je da je nacistički režim bio zabrinut zbog erotskog tona kompozicije, ali je uprkos tome ovo delo postalo poznato upravo u tom periodu i do danas je izuzetno popularno.

Džon Burman (John Boorman, 1933) je britanski režiser, poznat po svojim ostvarenjima Point blanck, Smaragdna šuma, Ekskalibur i dr.

Karl Orf (Carl Orff, 1895-1982) bio je nemački kompozitor 20. veka, najpoznatiji po delu Karmina Burana. Bavio se i muzičkom edukacijom dece.

Piše: Aleksandra Popović